Wildemanshofje
Het hofje is gelegen aan de Oudegracht en is genoemd naar de stichter, Gerrit Florisz Wildeman (1627-1702), een zeer vermogend man. In zijn testament bepaalde hij, dat een hofje gesticht zou moeten worden voor 24 verarmde bejaarde weduwen of dochters van verschillende geloven. Dit was in de geest van Wildeman die verschillende kerken bezocht. Na zijn overlijden in 1702 begon men pas op 30 april 1713 met de bouw van het provenhuis. Op 1 mei 1717 kon het provenhuis in gebruik worden genomen.
In zijn testament verwees hij naar het fraaie hof Meermansburg in Leiden. De opzet van het Wildemanshof is vergelijkbaar. Boven de monumentale ingang aan de Oudegracht ligt de regentenkamer. Maar waar in Leiden alleen het poortgebouw aan de gracht ligt, was in Alkmaar nog ruimte voor een aantal woningen. Bijzonder is dat in het archief van het Wildemanshof meerdere ontwerpen voor de façade aan de gracht aanwezig zijn. Uiteindelijk is gekozen voor een opzet met een duidelijk poortgebouw en lager gelegen vleugels met hierin de woningen. De aandacht wordt getrokken door het grote beeld van een ‘Wildeman’, dat geplaatst is in een nis boven de ingang. Links en rechts van het poortgebouw staan twee dames afgebeeld voorstellende de ouderdom en de behoefte. Alle beelden zijn gemaakt door de Alkmaarse beeldhouwer Jacob van der Beek.
De binnenplaats sluit het meest aan bij het algemene beeld van een hofje. Middenin de fraaie tuin staat een klein beeldje van een wildeman, dat door zijn grootte minder schrik aanjaagt. Voor de woningen zijn in 1758 leilinden geplant om de bewoonsters meer beschutting tegen de zon te bieden. In 1848 heeft men bij alle woningen de kruiskozijnen gewijzigd in de huidige kozijnen met schuiframen. Op prenten van vóór die tijd is te zien dat de regentenkamer al wel schuiframen had. Het interieur van de regentenkamer is in 1848 gemoderniseerd. Het is een van de weinig nog bewaard gebleven 19e eeuwse interieurs in de stad. Boven de regentenkamer bevindt zich een opvallend grote kap, die in de plaats gekomen is van een plat loden dak, het ‘loden plat tussen de besjes’ (de beelden van de oude dames aan de Oudegracht). Dit vereiste veel onderhoud waardoor het later vervangen werd door een stijl schilddak. Hier bovenop staat een prachtige windwijzer in de vorm van … een wildeman!
In de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw werd het hof gerestaureerd en de woningen gemoderniseerd. Iedere woning kreeg een vaste trap naar zolder met een bad- en slaapkamer. Op de begane grond werd de prachtige bedstedewand gehandhaafd door van de bedstee een ondiepe kast te maken. Hierdoor ontstond ruimte voor een keuken, een toilet en een trap.
In 2013 tenslotte werd wederom een ingrijpende restauratie uitgevoerd.
Wildemanshofje
Oudegracht 45-91, Alkmaar