Het Asyl is een betrekkelijk jong hofje, gesticht als nationaal monument in de jaren 1872-1875 naar het ontwerp van de toentertijd zeer bekende Amsterdamse bouwmeester Cornelis van Outshoorn (1810-1875). De aanleiding was het derde eeuwfeest van de inneming van Den Briel op 1 april 1572, wat destijds werd gezien als het begin van de Nederlandse onafhankelijkheid. Men wilde een monument voor de Nederlandse vrijheidsstrijd plaatsen in Brielle, dat uiteindelijk de vorm aannam van enerzijds een standbeeld, en anderzijds een hofje dat rond het beeld zou worden gebouwd. Dat hofje zou voor bejaarde zeelieden en hun eventuele echtgenotes worden bestemd. Zij zouden de voordelen van een hofje genieten – vrije woning en een financiële toelage – en het gebouw zou er ook als een hofje komen uit te zien, in een U-vorm rond het beeld.

 

Helaas bleken ondanks alle aanvankelijke geestdrift de fondsen schromelijk ontoereikend. Alleen het middengebouw met de directeurswoning en de regentenkamer kon worden gebouwd, toen was het geld op. Uiteindelijk werd de bouw van de noordvleugel alleen mogelijk door een zeer gulle gift van de bekende kunstenaar Alexander Ver Huell (1822-1897), die maar liefst 50.000 gulden aan de Brielse stichting schonk. De dankbare Briellenaren verwerkten tal van verwijzingen naar de gulle gever in het nieuwe gebouw. Voor de zuidvleugel was echter geen geld meer over, en die is uiteindelijk ook nooit gebouwd, zodat het hofje nu een L-vorm heeft en een open karakter heeft behouden.

 

Uiterlijk is er de afgelopen anderhalve eeuw weinig veranderd, maar van binnen worden de tamelijk ruime 14 huisjes sinds 2011, als er een woning leeg komt, geleidelijk aan gemoderniseerd: dan wordt een badkamer geïnstalleerd op de bovenverdieping en een nieuwe keuken geplaatst. Naast het Asyl zelf verhuurt de Stichting ook een viertal historische huisjes op het Heultje, die in de jaren zestig van de ondergang zijn gered.

 

Het hofje werd van meet af aan bestuurd door binnenregenten uit Brielle en buitenregenten van buiten de stad: de verdeling bestaat nog steeds, maar in de praktijk komen nu alle regenten uit Brielle. Tot 1947 bleef het Asyl gereserveerd voor zeelieden, in het bijzonder gepensioneerde marinemensen: daarna kwamen alle bejaarde inwoners van Brielle in aanmerking, en tegenwoordig wonen er mensen van alle leeftijden. Het hofje geniet ANBI-status.

 

Wie meer wil weten over de bijzondere ontstaansgeschiedenis van het hofje kan dat op het volgende webadres lezen:

www.geschiedenisvanzuidholland.nl/verhalen/een-zuid-hollands-hofje-als-vrijheidsmonument

​

Stichting Asyl voor Oude en Gebrekkige Zeelieden

Asylplein 18

Brielle

​

​